سه شنبه, 29 اسفند 1402

مقدمه

«زائر» ، هر که باشد، زیارت، هرگاه که انجام شود، مزار در هر جا و سرزمین که باشد،

کانونی برای رشد معنویات و زمینه ای برای تقویت ارزشهای الهی در انسانهاست.

چه زیارت «خانه خدا» باشد،

چه زیارت مرقد «رسول الله» ، چه زیارت قبور اولیاء دین و مدفونین مظلوم «بقیع» ، و چه شهدای «احد» و مدفونین قبرستان ابوطالب در مکه و به خاک آرمیدگان در شهرهای مختلف و زیارتگاههای دور و نزدیک، مشهور و گمنام.

اینها همه، دل و جان را روشن ساخته و امید می بخشند، حتی زیارت قبور مؤمنان و صالحان نیز انسان را به یاد آخرت و صلاح می اندازد و یاد خدا را در دلها بیدار می سازد.

مکانهای مقدس و مذهبی، انسان را به خدا نزدیک می کند و حالت «خضوع» و آرامش ایجاد کرده، روح را سرشار از خلوص، دل را پر از امید، جان را لبریز از صفا و عشق می سازد.

زیارت مراقد مطهر معصومین علیهم السلام گامی در مسیر تزکیه است. این دیدارها، مقدمه «قرب معنوی» است و زمینه را برای همسو شدن با آن انسانهای والا و اسوه های کمال فراهم می کند.

اما... کدام زیارت؟

آگاهانه؟ یا تقلیدی و شکلی؟ ! ...

زیارت، یک عمل تکراری و بی روح نیست.

زائر نباید به ظواهر و شکلها و ساختمانها بنگرد و نگاه به در و دیوار و نور و رواق و کاشیکاری و آینه کاری، او را از عظمت و معنویت معصومین غافل گرداند.

زیارتگاهها، محیطهای پاکی است که صداقت و کمال را به یاد می آورد و بازدارنده از رذایل و افزاینده فضایل است.

هر چه میزان خداشناسی، پیغمبر شناسی، امام شناسی و «معرفت ولی معصوم» بیشتر باشد، به همان اندازه، نصیب زائر از برکات این قبور نورانی و مزارهای متبرک بیشتر خواهد بود.

زیارت، نوعی حضور در برابر «آینه» است.

زیارت، خود را به «میزان» عرضه کردن است.

زیارت، خود را به «محک» زدن و خویش را با «الگو» و «مدل» سنجیدن است، چرا که ائمه و اولیاء خدا، ملاک و معیارند.

ایستادن در برابر آینه های فضیلت نما، «رذیلت» ها را خود به خود می نمایاند و قرارگرفتن در مقابل آینه های کمال، «نقص» ها را نشان می دهد.

زائر، وقتی در برابر یک حجت خدا و امام معصوم و پیشوای شهید قرار می گیرد و در مزار رهبران دین، با «شناخت» و «بصیرت» حضور می یابد و شرط «عارفا بحقه» را فراهم می آورد، و می داند که آنان، کمال مجسم و فضیلت متبلورند و آنان را به عنوان جلوه ای از نور خدا و چشمه ای از فیض «رب» و تبلوری از اخلاص و ایمان و عبودیت می شناسد، عظمت آنان را دریافته، متوجه نقصها و ضعفهای خود می شود.

پاکی آنان، زائر را به آلودگی هایش آشنا می سازد.

روحانیت آنان، زائر را به مادیت و دنیاگرایی اش واقف می کند.

اینجاست که «زیارت» ، کلاسی برای «خودشناسی» و «خود سازی» می گردد، و... زائر شاگردی در این مکتب، و استادانش: «اولیاء الله» ، و کلاسش: «زیارتگاهها» !

امید است که قبولی در کلاس زیارت، در سایه معرفت و محبت، نصیبمان گردد.

جواد محدثی

1:مرقد پیامبر (ص)

قال الصادق علیه السلام:

زیارة قبر رسول الله و زیارة قبور الشهداء و زیارة قبر الحسین تعدل حجة مبرورة مع رسول الله.

امام صادق علیه السلام فرمود:

زیارت قبر پیامبر خدا (ص) و زیارت قبر شهیدان و زیارت قبر امام حسین (ع) برابر است با یک حج مقبول همراه رسول خدا (ص) .

وسائل الشیعة، ج 10، ص .278

2:زیارت و شفاعت

قال رسول الله (ص) :

من اتانی زائرا کنت شفیعه یوم القیامة.

پیامبر اسلام (ص) فرمود:

هر کس به زیارت من آید، در روز قیامت شفیع او خواهم بود.

وسائل الشیعة، ج 10، ص .261

3:زیارت از دور و نزدیک

قال رسول الله (ص) :

من سلم علی من عند قبری سمعته و من سلم علی من بعید بلغته.

حضرت رسول (ص) فرمود:

هر کس از کنار قبرم بر من سلام دهد، آن را می شنوم و هر کس از دور بر من سلام دهد، آن را به من می رسانند.

بحار الانوار، ج 97، ص .183

4:آثار اخروی زیارت

قال رسول الله (ص) :

من زارنی او زار احدا من ذریتی، زرته یوم القیامة فانقذته من اهوالها.

رسول خدا (ص) فرمود:

هر کس مرا زیارت کند، یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، من هم روز قیامت به زیارت او می روم و او را از هول و هراسهای قیامت می رهانم.

بحار الانوار، ج 97، ص .123

5:پیوند حج و رهبری

قال الباقر (ع) :

انما امر الناس ان یأتوا هذه الأحجار فیطوفوا بها ثم یأتونا فیخبرونا بولایتهم و یعرضوا علینا نصرهم.

امام محمد باقر (ع) فرمود:

همانا مردم فرمان یافته اند که سراغ این سنگها (ی کعبه) آمده، آنها را طواف کنند، سپس نزد ما آیند و ولایت و همبستگی خویش را به ما خبر دهند و یاری خویش را بر ما عرضه کنند .

وسائل الشیعة، ج 10، ص .252

6:تمامیت حج

قال الصادق (ع) :

اذا حج احدکم فلیختم بزیارتنا، لأن ذلک من تمام الحج.

امام صادق (ع) فرمود:

هر گاه یکی از شما به زیارت حج رفت، آن را با زیارت ما به پایان برساند، چرا که این (دیدار ما) از نشانه های تمامیت و کمال حج است.

وسائل الشیعة، ج 10، ص .254

7:سیره فاطمه زهرا علیها السلام

قال الصادق (ع) :

عاشت فاطمة بعد رسول الله (ص) خمسة و سبعین یوما لم ترکاشرة و لا ضاحکة، تأتی قبور الشهداء فی کل جمعة مرتین: الأثنین و الخمیس.

امام صادق (ع) فرمود:

حضرت زهرا علیها السلام پس از رسول خدا (ص) هفتاد و پنج روز زیست. در این مدت هرگز شاد و خندان دیده نشد. در هفته دو روز (روزهای دوشنبه و پنج شنبه) سر قبر شهدا می رفت.

وسائل الشیعه، ج 10، ص .279

8:زیارت در حیات و ممات

قال الصادق (ع) :

من زارنا فی مماتنا فکأنما زارنا فی حیاتنا.

حضرت امام صادق (ع) فرمود:

هر کس ما را پس از وفاتمان زیارت کند، گویا ما را در حال حیات، زیارت کرده است.

بحار الانوار، ج 97، ص .124

9:غسل زیارت

عن الصادق (ع) فی قوله تعالی:

«خذوا زینتکم عند کل مسجد» قال: الغسل عند لقاء کل امام.

امام صادق (ع) درباره آیه «خذوا زینتکم عند کل مسجد» (هنگام عبادت در هر مسجد، زینت خود را همراه داشته باشید) فرمود: مقصود، غسل هنگام زیارت و دیدار هر امام است.

بحارالانوار، ج 97، ص .132

10:همچون زیارت حسین (ع)

قال الصادق (ع) :

من زار واحدا منا کان کمن زار الحسین (ع) .

امام جعفر صادق (ع) فرمود:

هر کس یکی از ما (امامان) را زیارت کند، همچون کسی است که سید الشهدا (ع) را زیارت کرده است.

بحار الانوار، ج 97، ص .118

11:زیارت، وفای به عهد

قال الرضا (ع) :

ان لکل امام عهدا فی عنق اولیائه و شیعته و ان من تمام الوفاء بالعهد زیارة قبورهم.

حضرت امام رضا (ع) فرمود:

برای هر امامی، عهد و پیمانی بر گردن دوستان و پیروان اوست و از نشانه های وفای کامل به این عهد و پیمان، زیارت قبر امامان است.

من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص .577

 12:مزارهای پراکنده

قال رسول الله (ص) للحسین (ع) :

اخبرنی جبرئیل انکم قتلی و مصارعکم شتی.

فقال (ع) له (ص) :

یا ابه فما لمن یزور قبورنا علی تشتتها؟

فقال (ص) :

یا بنی اولئک طوائف من امتی یزورونکم یلتمسون بذلک البرکة و حقیق علی ان آتیهم یوم القیامة فاخلصهم من اهوال الساعة...

به روایت علی (ع)، روزی پیامبر با صدای بلند گریست. امام حسین (ع) عرض کرد:

پدر جان چرا گریه کردی؟

پیامبر خدا (ص) فرمود:

جبرئیل به من خبر داد که شما کشته می شوید، و قبرهای شما پراکنده است.

امام حسین (ع) پرسید: پدر جان! کسی که قبرهای ما را با این پراکندگی زیارت کند، چه پاداشی دارد؟

فرمود: پسرم! آنان گروههایی از امت من هستند که شما را زیارت می کنند و با آن زیارت، خواستار برکت اند. بر من سزاوار است که روز قیامت سراغ آنان بروم و از ترسهای روز قیامت نجاتشان بدهم.

وسائل الشیعة، ج 10، ص .259

13:آستانه های بهشتی

قال رسول الله (ص) :

یا ابا الحسن! ان الله تعالی جعل قبرک و قبر ولدک بقاعا من بقاع الجنة و عرصة من عرصاتها و ان الله جعل قلوب نجباء من خلقه و صفوة من عباده تحن الیکم و تحتمل المذلة و الأذی فیعمرون قبورکم و یکثرون زیارتها.

پیامبر اسلام (ص) خطاب به امیر المؤمنین فرمود:

ای ابا الحسن! خدای متعال، قبر تو و فرزندانت را بقعه ای از بقعه های بهشت و آستانه ای از آستانه های آن قرار داده است و همانا خداوند، دلهای بندگان نجیب و برگزیده خویش را شیفته شما قرار داده است که در راه زیارت شما خواری و اذیتها را به جان می خرند و قبرهای شما را آباد می کنند و بسیار به زیارت آنها می آیند.

بحار الانوار، ج 97، ص .121

14:زائران علی (ع)

قال الصادق (ع) :

من زار جدی عارفا بحقه کتب الله له بکل خطوة حجة مقبولة و عمرة مبرورة، و الله یابن مارد ما تطعم النار قدما تغبرت فی زیارة امیرالمؤمنین ماشیا کان او راکبا، یا ابن مارد ! اکتب هذا الحدیث بماء الذهب.

امام صادق (ع) در جواب «ابن مارد» ، که از آن حضرت درباره فضیلت زیارت جدش امیر المؤمنین (ع) سؤال کرد، فرمود:

هر کس جدم را حقشناسانه و از روی معرفت به حق او زیارت کند، خداوند در برابر هر گام، برایش پاداش یک حج و عمره مقبول می نویسد. به خدا قسم ای پسر مارد! هرگز آتش، قدمی را که در راه زیارت امیرالمؤمنین (سواره یا پیاده) غبار آلود شود، نمی سوزاند. ای پسر مارد ! این حدیث را با آب طلا بنویس!

وسائل الشیعة، ج 10، ص .294

15:زیارت غمگینانه

قال الصادق (ع) :

اذا اردت الحسین فزره و انت حزین مکروب شعثا غبرا جائعا عطشانا.

امام صادق (ع) فرمود:

هر گاه خواستی امام حسین (ع) را زیارت کنی، او را با حالتی اندوهگین و گرفته، پریشان و غبار آلود، گرسنه و تشنه زیارت کن.

وسائل الشیعة، ج 10، ص .414

فهرست منابع

1:بحار الانوار، علامه مجلسی

2:سفینة البحار، محدث قمی

3:مستدرک سفینة البحار، نمازی شاهرودی

4:من لایحضره الفقیه، صدوق

5:وسائل الشیعة، حر عاملی

حاضرين در سايت

ما 14 مهمان و بدون عضو آنلاین داریم